De risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) is een belangrijk hulpmiddel om risico’s op ongevallen en verzuim te minimaliseren. In de Arbowet staat daarom dat ieder bedrijf met medewerkers een RI&E moet hebben. Een gecertificeerde arbodeskundige moet de RI&E (in de meeste gevallen) toetsen. Hoe werkt dat?
De RI&E geeft een overzicht van alle mogelijke risico’s op het gebied van gezond en veilig werken. Het is in de basis een lijst van de risico’s die in het bedrijf voorkomen en maatregelen die worden genomen om die risico’s te minimaliseren. Uit onderzoek blijkt dat bedrijven die actief aan de slag gaan met het inventariseren van risico’s, beter op de hoogte zijn van de risico’s, betere maatregelen nemen en daardoor minder uitval, minder ongevallen en lagere kosten hebben.
Wie maakt de RI&E?
In principe mag iedereen de RI&E opstellen. Daarvoor zijn hulpmiddelen beschikbaar zoals branche-RI&E’s en de Zelfinspectietool van de Arbeidsinspectie. U kunt de RI&E ook laten uitvoeren door een arbodeskundige. Zij hebben ervaring met het opstellen van een RI&E, een frisse blik op uw bedrijf en ze weten waar de RI&E aan moet voldoen.
Toetsen van de RI&E
In veel gevallen moet de RI&E daarna getoetst worden door één of meerdere arbokerndeskundigen. Dit zijn gecertificeerde arbodeskundigen (bedrijfsarts, hogere veiligheidskundige, arbeidshygiënist en arbeids-organisatiedeskundige). Zij hebben een gedegen opleiding, aantoonbare werkervaring en moeten iedere 5 jaar opnieuw een inhoudelijk examen doen.
Gecertificeerde arbodeskundigen: controleer of het klopt
Let op: helaas komt er misbruik voor van namen en certificeringsnummers. Recent nog is een arbeidshygiëniste van PreventPartner erachter gekomen dat haar naam en certificeringsnummer onder een zogenaamd getoetste RI&E stonden, die zij zelf nog nooit had gezien (ze kende het bedrijf niet eens). Controleer daarom altijd of de certificering en de naam echt bij de persoon horen die de toetsing uitvoert. Voor de bedrijfsarts kunt u dit controleren in het BIG-register. Alle andere arbokerndeskundigen zijn opgenomen in dit register.
Het laten toetsen van de RI&E is altijd nuttig en in de meeste gevallen ook verplicht:
- Heb je meer dan 25 medewerkers in dienst: toetsing altijd verplicht
- 25 of minder medewerkers in dienst: als u gebruikt maakt van een erkend branche-RI&E-instrument hoeft u niet te laten toetsen (kijk hier voor het overzicht)
- Minder dan in totaal 40 uur per week personeel in dienst: toetsing is niet verplicht
De RI&E: betrouwbaar, actueel en compleet
Uit de resultaten van de Arbeidsinspectie blijkt dat die toetsing geen overbodige luxe is. Zij zien vaak RI&E’s die niet compleet zijn. Met name op het onderwerp gevaarlijke stoffen blijkt de RI&E vaak onvolledig. Zeker als de gevaarlijke stof onderdeel van het werk is, zoals houtstof in een houtbewerkingsbedrijf of kwartsstof in de bouw, wordt nog weleens gedacht dat de stof er nu eenmaal is. Maar juist dan is het belangrijk om preventieve maatregelen te nemen! Een arbeidshygiënist is deskundig op dit vlak. Wordt er veel gewerkt met gevaarlijke stoffen, dan is het daarom handig om de RI&E op te laten stellen door een arbeidshygiënist. Ook onderwerpen zoals werkdruk en grensoverschrijdend gedrag, die in iedere RI&E moeten worden opgenomen, blijken vaak onvoldoende in beeld te zijn gebracht, of passende maatregelen ontbreken.
Rol van de Arbeidsinspectie
De Arbeidsinspectie handhaaft op de RI&E. Zij besluit uiteindelijk ook of de RI&E goed is opgesteld. De controle op de RI&E is in de afgelopen jaren geïntensiveerd en er worden ook sneller boetes opgelegd. Als er zich een ongeluk voordoet of iemand ziek wordt door het werk, vraagt een rechter ook altijd direct naar de RI&E. Als u die niet kan overleggen, heeft u niet voldaan aan uw zorgplicht als werkgever.
Neem voor concreet advies voor uw organisatie en vragen over de RI&E contact op met PreventPartner.
Tips om aan de slag te gaan
Zelfinspectietools
met de zelfinspectietools van de Arbeidsinpectie kun je zelf checken hoe het ervoor staat in je bedrijf. De zelfsinpectietool gezond en veilig werken gaat in op de RI&E. Naar de zelfinspectietools
Branche-RI&E
De branche-RI&E-instrumenten vormen alvast een basis voor de RI&E. De risico’s die in de branche veel voorkomen, zijn hier al in opgenomen. Als je niet meer dan 25 mensen in dienst hebt en een erkend branche-RI&E-instrument gebruikt (vinkje van Steunpunt RI&E), hoef je de RI&E niet apart te laten toetsen.
Naar het overzicht van de branche-RI&E’s