Een geintje moet kunnen, toch? Maar wanneer is een grapje niet leuk meer? Wanneer is er sprake van pesten? En hoe pak je pesten aan?
Pesten in organisaties komt meer voor dan je denkt. Meer dan een half miljoen mensen zegt weleens gepest te worden en tussen de 250.000 en 300.000 werknemers worden structureel gepest. Pestgedrag kan een flinke weerslag hebben op het slachtoffer. Mensen die gepest worden ondervinden daar emotionele, fysieke en mentale problemen van. Pesten heeft invloed op het werkplezier en de kwaliteit van het werk. Dat kan zich uiten in een negatieve sfeer, verslechtering van de samenwerking, daling van de productiviteit en een stijging van het verzuim en verloop.
Signalen van pesten
Onder pesten verstaan we alle vormen van intimiderend gedrag met een structureel karakter, van een of meerdere medewerkers (collega's, leidinggevenden) gericht tegen een medewerker of een groep van medewerkers die zich niet kan of kunnen verdedigen tegen dit gedrag. Het is soms lastig te bepalen of er sprake is van pesten. Signalen die op pestgedrag wijzen zijn onder andere:
- Een bepaalde medewerker is vaak onderwerp van "grappen" van collega's.
- Een groep medewerkers kleineert andere collega's en niemand durft er wat van te zeggen.
- Medewerkers geven aan dat ze zich niet prettig voelen door het gedrag van andere collega's of van hun leidinggevende.
- Er wordt gescholden op elkaar en er vinden wel eens heftige woordenwisselingen plaats.
- Het is altijd dezelfde persoon die de rotklussen moet oppakken.
- Er zijn mannelijke medewerkers die vrouwelijke collega's lastig vallen.
Een belangrijk element bij pesten op het werk is de herhaling van die gedraging in de tijd. Het gaat dus niet om iets eenmaligs. Pestgedrag uit zich op verschillende manieren, bijvoorbeeld in woorden, gebaren, handelingen of bedreigingen. Het blijft helaas ook vaak verborgen.
Pesten aanpakken
Het is in ieders belang om pestgedrag aan te pakken. De specialisten van PreventPartner richten zich op het creëren van een sociaal veilige werksfeer in uw organisatie. Een organisatie waar samenwerking en elkaar helpen vanzelfsprekend is, waar mensen met plezier hun werk doen, hun kwaliteiten kunnen ontplooien en goede prestaties kunnen leveren.
Met de gewenste situatie als uitgangspunt komen onze specialisten met een op maat gemaakte aanpak. De inbreng en inzet van uw hele organisatie zorgt daarbij voor een constructieve werkwijze en het benodigde draagvlak om tot een blijvend resultaat te komen. Met onze jarenlange ervaring weten we hoe we dit met respect moeten doen, waarbij we de confrontatie niet uit de weg gaan.
PreventPartner kan als onafhankelijke derde helpen om mogelijke problemen boven water te krijgen. We kunnen helpen bij:
- het analyseren de huidige situatie
- het bespreekbaar maken van pestgedrag
- het ontwikkelen en implementeren van een beleid sociale veiligheid
- het coachen van leidinggevenden om met hun team te werken aan een sociaal veilige werksfeer
- het trainen om pesten te signaleren en aan te pakken
- het begeleiden van medewerkers om met elkaar een gezonde en sociaal veilige werksfeer te creëren waarin ruimte is om pestengedrag te bespreken
Zorg voor een gezonde en prettige werksfeer. Neem contact met ons op.
Uit de praktijk
Voorbeeld 1: Pesten als uitkomst uit de RI&E
Op een afdeling in een organisatie is een RI&E uitgevoerd. We begeleiden een bijeenkomst waarin alle uitkomsten met de medewerkers besproken worden. Eén van die uitkomsten is dat een gering aantal medewerkers last heeft van pesten. We noemen dit in de groep, maar gaan er niet dieper op in gezien de vertrouwelijkheid van medewerkers. We zetten wel de norm door te stellen dat we op dit onderwerp alle scores één teveel vinden en dat we het belangrijk vinden om omgangsvormen met elkaar te bespreken. Hoe ga je met elkaar om en wanneer vind je opmerkingen of gedrag over een grens gaan?
Lees verder
In het tweede deel van de bijeenkomst gaan medewerkers zelf actief met oplossingen aan de slag. Eén van de medewerkers komt met het voorstel om een bijeenkomst met de afdeling te organiseren om het over de gedragscode op de afdeling te hebben. Een aantal medewerkers meldt zich spontaan om dit te organiseren. Door in gesprek te gaan over de uitkomsten van de RI&E en een norm te stellen, ontstaat er hier vanuit de groep zelf een initiatief wat er toe leidt dat bepaald gedrag bespreekbaar wordt.
Voorbeeld 2: De rol van de leidinggevende
Op de administratieafdeling van een groot bedrijf werken acht mensen samen in een team. De sfeer binnen het team is om te snijden. De medewerkers lopen op eieren en praten alleen met elkaar over werkgerelateerde zaken en dan alleen als het echt moet. Vooral als de teamleider aanwezig is, loopt de spanning hoog op.Drie medewerkers van de afdeling kaarten deze situatie aan bij de HR-manager. Zij voelen zich er erg ongelukkig onder en gaan iedere dag met een knoop in hun maag naar het werk. Eigenlijk zouden ze liever thuis willen blijven. De HR-manager schakelt onze hulp in en vraagt uit te zoeken wat de redenen zijn van deze toestand en met suggesties te komen om de werksfeer weer goed te krijgen.
De aanpak
We hebben met alle individuele teamleden een interview. Zij krijgen ieder voor zich de ruimte om hun hart te luchten en hun visie op de gang van zaken binnen het team te geven. Ook spreken we met de manager van de afdeling en met twee collega’s van buiten het team, die wel regelmatig met de mensen van het team te maken hebben.
Onze analyse van de situatie koppelen we mondeling terug aan de manager en de HR-manager. In onze ogen schieten de manager en de teamleider ernstig te kort in de aansturing en zorg voor hun medewerkers. De medewerkers voelen zich verwaarloosd, zijn hun betrokkenheid bij het bedrijf, hun werk en hun collega’s kwijtgeraakt en trekken zich terug op hun eigen eilandjes. De teamleider gedraagt zich intimiderend en de manager keurt dat gedrag goed door hem voortdurend als voorbeeld te stellen. Verder laat hij het team aan zijn lot over.
In vervolg hierop heeft de teamleider zijn leidinggevende rol opgegeven en is hij binnen de organisatie overgeplaatst. De manager is door de directie op het matje geroepen en op het hart gedrukt beter voor zijn mensen te zorgen. Met het team hebben we vervolgens twee sessies georganiseerd om het werkplezier te hervinden en de onderlinge samenwerking te stimuleren.
Voor twee medewerkers, die zich in de oude situatie nogal dominant en dwingend gedroegen, is coaching voorgesteld om zich bewust te worden van het effect van hun gedrag en om wat meer empathie te ontwikkelen. Eén van deze twee heeft korte tijd later een baan gevonden bij een ander bedrijf en gaat daar met een schone lei aan de slag.