De risico-inventarisatie en evaluatie (RI&E) geeft een algemeen overzicht van de arbeidsrisico’s in uw bedrijf. “Het is een soort quickscan, waarmee je in grote lijn kijkt welke specifieke risico’s voor het bedrijf van belang zijn”, vertelt Theo Casteel, hoger veiligheidskundige bij Preventpartner. “Bij de verdiepende RI&E wordt het echt interessant, dan kijk je meer in detail én breder naar hoe er wordt gewerkt en welke risico’s dat met zich meebrengt.”
“Stel je hebt veel machines. Bij de algemene RI&E wordt geconstateerd dat er machines zijn en wordt er in grote lijnen gekeken naar machineveiligheid en beveiliging. Bij de verdiepende RI&E kijk je breder, dus ook bijvoorbeeld of de machines voldoen aan de normen en blootstelling aan geluid. En als een machine poedervormige producten verwerkt, worden ook het werken met stoffen en explosieveiligheid meegenomen. Er wordt dus dieper naar de specifieke werkprocessen in het bedrijf gekeken, in dit geval werken met machines, waarbij alle arbo-aspecten en -disciplines worden meegenomen.”
Aanpassingen? Neem arbo mee!
Staan er aanpassingen op stapel, dan is het volgens Theo een goed idee de verdiepende RI&E’s erbij te pakken. Zij bieden een bron aan informatie om zaken te verbeteren in de organisatie. “Kijk vóóraf al wat mogelijk is. Op basis van de werkprocessen en de verdiepende RI&E kun je duidelijke uitgangspunten definiëren. In de praktijk zie ik helaas vaak het tegenovergestelde gebeuren. Om bij de machines te blijven: vaak is alleen bekend wat de machine moet kunnen. De specificaties worden daarop gebaseerd. Als de machine er dan staat, moeten er ineens nog (kostbare) aanpassingen worden gedaan. Maar ook bepaalde risico’s kunnen aanzienlijk worden verminderd als de verdiepende RI&E er vooraf al bij wordt gepakt: “Soms is het bijvoorbeeld mogelijk om het systeem semi-gesloten te maken.”
Wanneer moet je een verdiepende RI&E uitvoeren?
Voor verschillende onderwerpen is een verdiepende RI&E nodig. Kijk hier voor de volledige lijst van onderwerpen. Theo licht er een aantal specifieke groepen werknemers uit waar extra naar gekeken moet worden: stagelopers, jeugdigen (jonger dan 18 jaar) en inleenkrachten. “Als er regelmatig stagiairs of inleenkrachten in het bedrijf werken, dan is het belangrijk eens kritisch te kijken naar hoe zij werken. Stagiairs en jongeren zijn weinig ervaren in het werkveld en hoewel inleenkrachten wellicht al wel ervaren zijn met het werk, is de specifieke werkomgeving nieuw.” Belangrijke aandachtspunten zijn volgens Theo het inwerken en de werkinstructies en toezicht.
“Een andere groep om aandacht aan te besteden is anderstaligen. In verschillende sectoren werken veel mensen uit Oost-Europa. Dat zijn goede krachten, maar vaak spreken ze nauwelijks Nederlands en ook weinig Engels. Hoe controleer je dat ze de informatie echt hebben begrepen? Dit geldt uiteraard voor bedrijven die veel buitenlandse medewerkers in dienst hebben, maar denk bijvoorbeeld ook aan de mensen die via een andere organisatie in uw bedrijf komen schoonmaken. Als zij ook machines moeten schoonmaken, maar ze weten niet dat de machine uit moet staan, kan dat gevaarlijke situaties opleveren.”
Hoe wordt een verdiepende RI&E opgesteld?
Tijdens de algemene RI&E komen de zaken naar voren die onvoldoende belicht zijn. Bijvoorbeeld het onderwerp gevaarlijke stoffen. In de verdiepende RI&E wordt er in detail gekeken naar de risico’s hiervan. Theo: “Welke stoffen komen voor in het bedrijf en welke risico’s brengen die met zich mee voor de gezondheid of de veiligheid van medewerkers, denk daarbij aan explosieveiligheid. Vervolgens kijken we naar de risico’s onder normale procesomstandigheden, bij afwijkende maar voorspelbare omstandigheden, zoals storingen en onderhoud en tot slot naar abnormale risico’s. Bij dat laatste kun je denken aan silo’s op het dak: in principe is dat veilig en dicht, maar wat gebeurt er bij blikseminslag?” We kijken daarna naar de maatregelen die genomen zijn voor die risico’s”, vertelt Theo. “Hoe zijn de risico’s afgedekt, zowel technisch als organisatorisch en wat is er nog nodig? Daaruit volgt een plan van aanpak.”
Ervaring van deskundigen: een bron van inspiratie
Theo Casteel heeft al heel wat bedrijven gezien en die ervaring brengt hij mee naar andere bedrijven: “Het is sowieso aan te raden om bij collega-bedrijven te informeren hoe ze zaken hebben aangepakt, maar deskundigen hebben veel kennis over hoe andere bedrijven zaken hebben opgelost, ook in andere sectoren. Dit zorgt voor een frisse blik op het proces. Ik hoop BV-Nederland zo op weg te helpen om veiliger te worden.”